We spreken ambulanceverpleegkundige Donny tijdens zijn vroege dienst. Elk moment kan hij weggeroepen worden en de ambulance in moeten springen. Maar het blijft deze ochtend rustig en dus kan hij ons even te woord staan. “Wat we het meest zien? Cardiale dingen, mensen met pijn op de borst. Mensen die flauwvallen. En uiteraard ongelukken en valpartijen. Mensen die van de trap vallen, ouderen die vallen. We komen veel gebroken heupen tegen.”

Bijzondere momenten als ambulanceverpleegkundige

Als ambulanceverpleegkundige ziet Donny veel oudere patiënten. Dat levert waardevolle en bijzondere momenten op. “Je komt bij mensen op hun meest kwetsbare moment. Daar moet je altijd rekening mee houden. Als oudere mensen naar het ziekenhuis gaan, geef ik ze vaak de ruimte om elkaar gedag te zeggen. Want soms zien ze elkaar niet meer terug. Dat is heel belangrijk, zeker als ze al lang bij elkaar zijn. Ik heb weleens meegemaakt dat ik tegen een vrouw zei: ‘geef nog even een kus’ en toen kuste ze míj vol op de mond. Die zag ik niet aankomen, haha. Dat soort verhalen zijn leuk, het maakt het vak mooi.”

Ook als hij bij oudere mensen komt en er eigenlijk weinig aan de hand is, merkt Donny dat hij iets voor hen kan betekenen. “Sociaal kan je vaak veel voor ze doen. We zijn er dan toch en moeten een verslag maken. Dus dan drinken we een kopje thee, we praten wat. Dat is ook hulpverlening. Mensen hebben soms niemand meer en waarderen dat dan enorm.”

“Ik weet inmiddels: er is altijd meer aan de hand. Het specifieke probleem waar wij voor komen, heeft een voorgeschiedenis. Iemand is bijvoorbeeld slecht ter been en heeft geen rollator, omdat hij zich zelfstandig wil blijven voelen. En dan komt hij toch ten val. Dat is confronterend, je zelfstandigheid verliezen. Zo iemand verwijzen we dan door naar instanties die kunnen helpen om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen.”

Eenzaamheid onder ouderen

Er is veel eenzaamheid onder ouderen, merkt Donny. “De familie kijkt bijvoorbeeld niet meer naar ze om of ze zonderen zichzelf af door het verdriet over het verlies van hun partner. En ja, het komt ook voor dat iemand gevallen is en al een halve dag of zelfs dagen op de grond ligt. Dat diegene toch kruipend de telefoon heeft bereikt of dat een buurman ze ziet liggen. Dat zijn trieste verhalen, natuurlijk.”

Als iemand lang op de grond heeft gelegen is dat overigens in veel gevallen meteen een reden om naar het ziekenhuis te gaan. “Er is dan een risico op onderkoeling, uitdroging of iemand heeft al lang zijn medicijnen niet gehad. Zo moet je vaak met beperkte informatie beslissen waar een patiënt het beste op zijn plek is, waar iemand de beste zorg krijgt. Dat kan in het ziekenhuis zijn, maar bijvoorbeeld ook via de huisarts.”

Trainingen aan zorgverleners

Door zijn opleiding en ervaring als ambulanceverpleegkundige weet Donny wanneer er acute zorg nodig is. Hij geeft daarom trainingen over verschillende signaleringsmethoden aan zorgverleners, van verpleegkundigen in verzorgingshuizen tot vrijwilligers bij het Rode Kruis. “Mijn uitgangspunt is daarbij: maak het niet moeilijker dan het is. ABCDE-controles zijn heel uitgebreid, die kan niet iedereen volledig kennen. Belangrijk is dat je de basis kent en vooral: hoe je goed aan de meldkamer of huisarts overbrengt wat je ziet.”

Ook voor zorgprofessionals kan dat een ingewikkeld onderwerp zijn. “Hoe herken je nu een cliënt die acuut zorg nodig heeft? Soms kan je in de deuropening van een kamer al zien dat er iets mis is. Verpleegkundigen weten het ook vaak op basis van hun gevoel. Iemand ligt op de grond en ze zien meteen: dat ziet er niet goed uit. Maar je moet iemand gaan bellen en overtuigen dat diegene moet komen. Dus je moet het hard maken. Dat is niet altijd eenvoudig.”

Wanneer bel je de ambulance, wanneer de huisarts en wat zeg je? Hoe verzamel en interpreteer je de informatie? Dat wil hij aan zorgprofessionals meegeven in zijn lezing. “Je bent in zo’n situatie een soort detective die met alle informatie tot een conclusie moet komen. Het belangrijkste is: blijf objectief in je verslaglegging.”