Column Luka | Laat je nooit ontmoedigen

Luka Doppen is ambassadeur Gehandicaptenzorg en persoonlijk begeleider bij Estinea. Maandelijks schrijft ze een column voor Hart voor Zorg. Ook geeft ze een workshops tijdens de inspiratieweken van Hart voor Zorg.

“De zorg is niet voor jou.” Ik was jong, bleu, onzeker en zoekend. Thuis liep het niet lekker en tijdens mijn stage probeerde ik voet aan de grond te krijgen. Die ene zin van mijn stagebegeleider voelde als een klap in mijn gezicht. Ik dacht dat ik eindelijk mijn plek had gevonden, maar ineens begon ik te twijfelen. Misschien had ze wel gelijk.

De dagen erna voelde ik me vooral onzichtbaar. De klusjes die niemand wilde doen, kwamen bij mij terecht. Ik weet nog hoe ik in mijn eentje de tuin stond te schoffelen, terwijl ik eigenlijk wilde leren, wilde meedoen en wilde ontdekken wat het betekent om mensen te begeleiden.

In plaats daarvan stond ik daar met een hark in mijn handen en een knoop in mijn maag. En ik durfde mij niet uit te spreken. Niet te zeggen dat ik meer wilde. Dat ik erbij wilde horen. Mijn mond bleef dicht, terwijl mijn hart juist zo hard riep. Achteraf hoorde ik dat de stagiair vóór mij dezelfde ervaring had gehad. Het lag dus niet alleen aan mij, maar dat maakte de pijn niet minder.

Twijfel

Ik wist nog niet eens wie ik zelf was, laat staan wat voor begeleider ik kon worden. Ik was lerende, maar aan motivatie ontbrak het me niet. En toch, met één zin, werd dat van mij afgenomen. Ik begon te twijfelen of ik wel door moest gaan.

Toch bleef er iets knagen. Want diep vanbinnen wíst ik dat mijn hart bij de zorg lag. Het duurde alleen nog jaren voordat ik dat zelf hardop durfde uit te spreken.

Schaamte

Jaren later kwam ik een collega van toen tegen. Ze vertelde dat ze zich schaamde voor hoe het destijds was gegaan. Dat ze het anders had gewild. En ineens voelde ik erkenning. Alsof iemand zei: “Het lag niet aan jou.”

Nog weer later stond ik achter de kassa. Een baan naast mijn werk in de zorg, in een tijd dat vaste contracten bijna onhaalbaar waren. Mijn oud-stagebegeleider kwam langs. Ze keek me aan en zei: “Oh, je werkt nu hier.”

Cirkel

Neerbuigend, zo klonk het. Maar dit keer keek ík haar aan. “Ja”, zei ik, met een felheid in mijn stem die ik van mezelf niet kende, “én in de gehandicaptenzorg. Daar ligt mijn hart.” Voor haar waarschijnlijk een achteloze opmerking, zonder enig besef van de woorden die ze jaren eerder had uitgesproken. Voor mij voelde het daarentegen heerlijk: eindelijk durfde ik iets terug te zeggen. Eindelijk klonk mijn eigen stem sterker dan haar oordeel.

Het was alsof ik op dat moment een cirkel rond maakte. Het gevoel van falen dat mij zo lang had achtervolgd, kreeg eindelijk een antwoord.

Zelf stagebegeleider

Vandaag begeleid ik niet alleen mensen, ik schrijf er ook over. Ik deel verhalen, geef een stem en laat zien wat dit werk betekent. Dat wat ooit bijna bij mij werd weggehaald, draag ik nu uit. Sterker nog: ik ben zelf stagebegeleider geweest. Juist om stagiairs wél een kans te geven en om het anders te doen.

Daarom mijn boodschap: laat je nooit ontmoedigen. Niet door een blik, niet door een achteloos uitgesproken zin. Als iets je hart raakt, blijf erbij. Ga terug naar jezelf. Je kunt meer dan je denkt.