Hét Wet Zorg en Dwang congres

Een cliënt met een lichte verstandelijke beperking komt, samen met haar cliëntenvertrouwenspersoon, vertellen over haar ervaringen. Over hoe het voor haar voelde, toen ze werd beperkt in de inrichting van haar eigen leven. Ze vertelt over haar man, met wie ze niet samen in één bed mocht als hij een nachtje bij haar in de instelling kwam slapen. En over hoe ze met hem op vakantie zou gaan, maar ze op het allerlaatste moment te horen kreeg dat dat niet mocht. CVP Margreeth Rebers hielp haar het gesprek daarover met de organisatie en begeleiders aan te gaan. Het leidde tot waardevolle gesprekken, zowel voor de cliënt als haar begeleiders!

Er is jarenlang gediscussieerd en gedebatteerd over de nieuwe Wzd. En nu is hij er dan, sinds 1 januari 2020. Brenda Frederiks is expert op het gebied van het recht in de langdurige zorg en weet als geen ander te vertellen waarom deze nieuwe wet zo belangrijk is voor de zorg, en in het bijzonder voor cliënten in de langdurige zorg. In haar lezing vertelt ze over alle goede elementen uit de wet, over hoe deze de rechtspositie van cliënten bevordert en waarom het ook voor zorgprofessionals een belangrijke positieve ontwikkeling is.

Veel psychogeriatrische instellingen hebben gesloten afdelingen. Want als je de deuren open zou doen, dan lopen veel cliënten naar buiten. Maar is dat wel zo erg? Is het niet veel erger dat veel cliënten tegen hun wil binnen worden gehouden? En wat als je als zorgprofessional een cliënt wel meer ruimte wil bieden, maar de familie van de cliënt daar op tegen is? Wat zijn eigenlijk de risico’s en welke risico’s vinden we acceptabel of verantwoord? Het opendeurenbeleid is een belangrijk onderwerp dat mede dankzij de Wet Zorg en Dwang nu hoog op de agenda staat bij veel zorgorganisaties. Elleke Landeweer is expert op dit gebied en onderzocht onder meer hoe zorgprofessionals aankijken tegen deze ontwikkeling. In haar lezing vertelt ze over de dilemma’s die het wel of niet ‘opengooien’ van de deuren meebrengt voor zorgprofessionals.

Door gebruik te maken van zorgdomotica zoals camera’s, gps en leefcirkels kunnen zorginstellingen cliënten meer vrijheid bieden. Maar moeten we dat wel willen? Want is het gebruik van dat soort technologie niet ook een vrijheidsbeperking? Volgens de Wzd is het dat wel - als cliënten zich ertegen verzetten. Het is aan de ene kant goed dat de wet op deze manier cliënten in bescherming neemt, vindt Alistair Niemeijer. Maar: wat als technologie straks zo verfijnd is dat cliënten er niets meer van merken? Hoe kan je je verzetten tegen een maatregel waarvan je niet eens merkt dat hij er is? En moet verzet dus wel het belangrijkste criterium zijn om een maatregel vrijheidsbeperkend te noemen? Onder meer aan de hand van persoonlijke ervaringen met zijn zoon, die een verstandelijke beperking heeft, vertelt Niemeijer in heldere taal over deze lastige dilemma’s.

Zorg is een aanbod waar je als cliënt gebruik van kan maken. Zorg waar je mee instemt en die aansluit op je zorgvraag, daar hoort eigenlijk geen onvrijwillige zorg bij. Toch is het soms nodig om zorg te verlenen waar de cliënt en/of diens vertegenwoordiger niet mee instemt of zich verzet. Meepraten, meebeslissen, gehoord worden en volgen wat er gebeurt kan dan lastig zijn voor de cliënt en/of diens vertegenwoordiger. De cliëntenvertrouwenspersoon (CVP) ondersteunt hen bij dit proces. Annemarie Timp heeft veel ervaring als CVP. Ze zal in haar lezing uitgebreid stilstaan bij de rol van de CVP in het kader van de Wzd. Hoe draagt de CVP bij aan de rechtspositie van de cliënt? Wat is de meerwaarde, waar liggen kansen en wat zijn valkuilen?

Teun Toebes verwerft landelijke bekendheid met zijn missie om de wereld voor mensen met dementie te verbeteren. Als geen ander kent hij het perspectief van de bewoner: zijn huisgenoten zijn mensen met dementie. In zijn lezing vertelt hij waarom er in het Nederlandse zorgsysteem nog heel veel beter kan, en beter moet. Waarom veel vrijheidsbeperkende maatregelen in de (langdurige) zorg onmenselijk zijn, en onnodig. Veel zorgprofessionals hebben de juiste intenties, weet Toebes. Ze hebben de menselijke kijk die zo belangrijk is, maar niet altijd de ruimte om daar volledig naar te handelen. Hoe kun je daar dan toch meer ruimte voor maken? Waar liggen de mogelijkheden, de oplossingen? Toebes legt het uit aan de hand van zijn inspirerende ervaringen en verhalen.