Palliatieve zorg: waardig naar het einde

Wat houdt waardig sterven nu precies in? Carlo Leget laat zien dat 'waardig' misschien een vast begrip lijkt, maar dat eigenlijk niet is. Waar de één een ‘waardig einde' bijvoorbeeld ziet als een einde met zo min mogelijk pijn, zou de ander het niet waardig vinden om vol met pijnstillers te sterven. Leget gaat in gesprek met het publiek en geeft tips over hoe je met de verschillen in het begrip ‘waardig’ kunt omgaan als verpleegkundige of stervensbegeleider.

Karin Geleijns gaat tijdens het congres palliatieve zorg in gesprek met Chantal. Dit wordt een spiegelgesprek, want Chantal heeft niet alleen jaren ervaring als kinderIC-verpleegkundige, maar ook als kankerpatiënt. Zowel Karin als Chantal willen laten zien hoe belangrijk communicatie is in de palliatieve fase van het leven, en ook specifiek in het geval van een ziekte als kanker.

Er is nog een flinke vertaalslag nodig in de palliatieve zorg voor patiënten met een andere culturele achtergrond, vindt Abderrahman Karbila. Hij deelt zijn ervaringen en geeft tips hoe je als zorgverlener beter om kunt gaan met Islamitisch patiënten in de laatste levensfase.

Over de stervensfase van Parkinsonpatiënten is weinig bekend. Hoe zit het eigenlijk met euthanasie, en wat zijn de belangrijkste motivaties van patiënten om euthanasie aan te vragen? Laura Daeter doet hier onderzoek naar en deelt haar bevindingen. Ze gaat in op wat er wél bekend is, wat er lastig is in het onderzoek naar de stervensfase van Parkinsonpatiënten en dat alles vertelt zij vanuit haar eigen ervaringen met deze patiëntengroep.

Er zijn mensen die psychisch zo erg lijden, dat ze hun leven niet meer op een waardige manier geleefd krijgen. De meeste van hen lopen al heel lang rond met hun doodswens, vaak in eenzaamheid. Als zorgverlener kun je veel betekenen in het bespreekbaar maken, openheid bieden en signaleren. Hoe je dat kunt doen? Dominique Rijnja legt het uit.

De grote vragen omtrent het levenseinde, daar zijn geen pasklare antwoorden op. En dat hoeft ook niet. Het gaat erom dat je een gesprek op gang brengt, en heel goed luistert naar wat iemand wil en hoe diegene zijn eigen kwaliteit van leven en grenzen aan dit leven voor zich ziet. Met hart en ziel aandacht geven is daarin de basis, het ‘present’ zijn. Cisca Peters legt uit hoe je dat als zorgverlener kunt doen en waarom dat zo belangrijk is.