“De lege plek aan tafel geeft mij het gevoel dat hij dood is”, zegt de moeder van Daniel. “Ik heb het er zo moeilijk mee, misschien nog wel moeilijker dan hij zelf.”

Sinds twee maanden heeft Daniel een eigen appartement op de woonlocatie, maar hij slaapt er zo nu en dan. Zijn ouders hebben gekozen om dit rustig op te bouwen, zodat ze samen kunnen wennen aan de nieuwe situatie. De eerste maand sliep hij alleen de weekenden in de woning. Daarna ook een dag doordeweeks en hij kwam mee-eten tijdens het diner.

Raar

“Het ging ineens snel en het was veel te veel”, gaf zijn moeder aan tijdens het gesprek. “Het was zo raar dat hij ineens niet aan tafel zat. Zijn nieuwe appartement opgeven is geen optie, omdat we er niet zomaar één terug hebben die passend is voor hem, maar het liefst zou ik hem altijd dichtbij mij willen houden.”

Alsof hij dood is. Deze heftige woorden blijven lang bij mij na echoën. Het is natuurlijk niet niets. Je draagt je kind over aan een team van onbekende mensen, dat de zorg ‘overneemt’. Misschien komt er ook wel een gevoel van falen bij kijken. Schuldgevoel en schaamte, omdat de ingevulde tijd nu vrije tijd is en je daar een nieuwe weg in moet vinden. Onzekerheid, omdat ze een grote beslissing nemen over de toekomst voor hun kind. En daarnaast is er een veroordeling door de grote boze buitenwereld, waarbij de ouders stuiten op veel onwetendheid en goedbedoelde, maar kwetsende opmerkingen. 

Opmerkingen

“Wat knap dat je dit al achttien jaar volhoudt. Waarom kozen jullie niet voor de eerste woonoptie die jullie kregen? Dat aanbod krijg je nooit meer en dan is hij in ieder geval al binnen een organisatie.”

Het zijn opmerkingen die zijn ouders naar het hoofd geslingerd kregen door hun omgeving. Woorden die, tijdens hun zoektocht naar een nieuwe manier van vasthouden, zorgen voor nog meer twijfels.

Loslaten

Ik weet, ondanks het feit dat ik zelf geen kinderen heb, dat je je kind nooit helemaal kunt loslaten, maar toch kan het wel dit gevoel met zich meebrengen. Het is heel dubbel, omdat je weet dat je er goed aan doet, maar het nooit goed zal voelen. Ik zou hier zo graag ondersteund in willen zijn, vertrouwen geven en de zorgen een beetje willen wegnemen, maar ik vind dat ook wel eens lastig in mijn rol als begeleider. De bewustwording helpt mij om een luisterend oor te kunnen bieden en begrip te hebben voor het levend verlies, een rouwproces dat zich zal blijven herhalen.

“Ouders moeten hun kind leren loslaten”, hoorde ik al eens iemand zeggen. Deze opmerking maakt mij kwaad. Het is andersom. Wij als begeleiders moeten leren loslaten. Loslaten van het geleerde, want het is juist de driehoek waaraan je je wil vasthouden.

“Ik ben weer een stuk geruster”, sprak moeder uit aan het einde van het gesprek.

Luka Doppen is persoonlijk begeleider bij Estinea. Daarnaast is ze Ambassadeur Gehandicaptenzorg en schrijft ze maandelijks columns voor Hart voor Zorg.