✓ Wij worden gemiddeld beoordeeld met een 8,3
Stel dat een bewoner van een verpleeghuis tijdens het douchen plotseling in elkaar zakt. Zijn huid wordt grauw en hij reageert nergens meer op. De ruimte is klein, de vloer nat en glad. Wat doe jij? Handel je direct of bevries je? En hoe reageren collega’s om je heen? Stress heeft invloed op hoe je handelt en hoe de samenwerking tussen zorgverleners verloopt. In een workshop tijdens de Inspiratieweek van Hart voor Zorg legt Benthe Schuurman uit hoe je effectief blijft samenwerken onder stress.
Benthe Schuurman (links). Foto: Manouk Giesen
Stress is een vorm van spanning. Om op korte termijn optimaal te presteren heeft iedereen een bepaalde mate van spanning nodig. Je kunt het merken aan je lichaam. Zo maak je in stressvolle situaties hormonen aan, waaronder adrenaline en cortisol. Je hart gaat sneller kloppen, de bloeddruk gaat omhoog en spijsvertering vertraagt.
“Stress is ook een soort overlevingsstand”, vertelt Benthe. “Vaak reageer je op zo’n moment uit gedragsgewoonten, reflexen, in plaats van dat je nadenkt voordat je iets doet. En dat heeft impact op de samenwerking met je collega’s. Het is belangrijk om je bewust te worden van deze gewoontes en hoe je van daaruit moet handelen.”
De manier waarop je reageert op stress, verschilt per persoon. De meest voorkomende stressreacties zijn vechten, vluchten, bevriezen of pleasen. Hoe iemand reageert in een stresssituatie, heeft te maken met ‘de aard van het beestje’. Je kan niet kiezen welke overlevingsreactie het beste bij de situatie past. Het zit in je.
Zeker in de zorg krijgen medewerkers regelmatig te maken met onverwachte situaties, die stress kunnen opleveren. Daarom geeft Benthe een aantal tips hoe je om kunt gaan met stress en in stressvolle situaties goed blijft samenwerken.
De STOP-methode is een mentale ‘pauzeknop’. Het staat voor: Stilstaan, Terugblikken, Overzicht creëren en Proactief handelen. In het kort houdt het in: sta stil om in je op te nemen wat er precies gebeurt. Reflecteer daarbij op jezelf en kijk hoe jij je bij de situatie voelt. Creëer vervolgens overzicht door te bepalen wat belangrijk is om op dat moment te doen en ga tot slot over op (proactief) handelen.
Benthe: “Stress uitspreken is geen zwakte, maar juist een samenwerkingstool. Spreek daarom uit als je stress ervaart en vraag aan anderen wat zij nodig hebben als ze gestresst zijn. Vaak schiet de communicatie tekort, omdat de focus volledig ligt op de situatie, maar één vraag kan de samenwerking al verbeteren.”
Zoals net al benoemd zijn er verschillende manieren waarop je kunt reageren in stressvolle situaties. Daarom is het goed om bij jezelf – en bij anderen – te herkennen wat de overlevingsreactie is. Ga er samen over in gesprek, zodat je weet wat je van collega’s kunt verwachten en hoe je hen kunt ondersteunen.
Soms is er geen tijd om uitgebreid in gesprek te gaan over hoe iemand zich voelt. Dan is de emotionele escalatieladder een effectieve tool. Spreek bijvoorbeeld de getallen 1 tot en met 5 af, waarbij 1 rustig en 5 overprikkeld betekent. Zonder al te veel woorden te gebruiken, kun je dan delen met je collega’s hoe het gaat en wat je nodig hebt.
Maak gratis een account aan, word onderdeel van dé leer & ontwikkel community voor de zorg en neem deel aan onze webinars en evenementen.
Onbeperkt leren
Accreditatiepunten verdienen
Gezellige events
