De wijze waarop het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) zich uit en hoe veel last je ervan hebt, verschilt van persoon tot persoon. In veel gevallen is PDS geen ernstige aandoening, maar het kan natuurlijk wel heel vervelend zijn én ongeveer 1 op de 12 Nederlanders loopt ermee rond. Tijd dus om eens stil te staan bij PDS. Wat is het precies? Waar kan je het aan herkennen? En wat kan je eraan doen?

Prikkelbare darmsyndroom: wat is het?

Mensen met PDS hebben met grote regelmaat last van buikpijn en ontlastingsproblemen zoals obstipatie of diarree. Daarnaast is er vaak sprake van gasvorming, een opgezette buik en vermoeidheidsklachten. Vroeger werd PDS ‘spastische darm’ genoemd, maar die naam wordt niet meer gebruikt.

Wanneer bepaalde darmklachten langer dan drie maanden aanhouden en er geen duidelijke oorzaak voor te vinden is (aan de hand van de Rome Criteria), dan krijg je waarschijnlijk de diagnose PDS. Voordat de diagnose PDS gesteld kan worden, is het dus belangrijk om te kijken naar mogelijke andere oorzaken van de klachten. De belangrijkste op een rij:

  • Te weinig vezels, vocht of beweging
  • Stress of een onregelmatige leefstijl
  • Een maag- of darminfectie
  • Voedselallergieën of voedselintolerantie

Als het niet aan een van dit soort duidelijke oorzaken ligt, zou het ook te maken kunnen hebben met je darmflora. Uit onderzoek blijkt namelijk dat afwijkingen in de darmflora of ontstekingen in de darmwand ook ten grondslag zouden kunnen liggen aan het ontstaan van PDS, maar daar is nog niet voldoende over bekend om er harde uitspraken over te doen.

Symptomen PDS

Over het algemeen zijn er drie ‘typen’ PDS-patiënten te onderscheiden:

  • Mensen die met name last hebben van obstipatie (minder dan drie keer per week ontlasting)
  • Mensen die met name last hebben van diarree (meer dan drie keer per dag ontlasting)
  • Mensen die periodes van diarree en obstipatie afwisselen.

De lijst symptomen waar je last van kunt hebben als je het Prikkelbare Darm Syndroom hebt, gaat overigens een stuk verder dan alleen diarree of obstipatie. PDS kan ook zorgen voor buikpijn, buikkrampen, een opgezette buik en slijm bij de ontlasting. Soms zijn er ook ernstigere symptomen bij PDS en dat zijn dan ook alarmsignalen dat er iets echt niet goed zit. Dit zijn:

  • Bloedverlies
  • Koorts
  • Gewichtsverlies
  • Hevige pijnen

Bij deze alarmsignalen ook wel ‘rode vlaggen’ genoemd, is het belangrijk om een arts in de schakelen.

Daarnaast kunnen PDS-patiënten ook last krijgen van klachten als vermoeidheid, depressie, spierpijn en hoofdpijn.

Cijfers PDS

PDS is een aandoening waar ongeveer 10 procent van de bevolking last van heeft. Het valt daarbij op dat deze groep voor driekwart uit vrouwen bestaat. Waarom het vaker bij vrouwen voorkomt dan bij mannen, is onbekend.

Bij ouderen wordt over het algemeen minder vaak het Prikkelbare Darm Syndroom vastgesteld, met name doordat zij vaak al bepaalde darmklachten hebben. Toch is het belangrijk om er als zorgverlener rekening mee te houden, omdat het zo’n veelvoorkomende aandoening is en mensen op latere leeftijd ook nog PDS kunnen ontwikkelen. Dit is dan vaak een gevolg van bijvoorbeeld een darminfectie of antibioticagebruik. 

Behandeling van PDS: wat kun je doen?

Wanneer iemand is gediagnosticeerd met PDS, zijn er meerdere dingen die je kunt doen om de klachten te verminderen. Uiteraard is het belangrijk om in overleg met de cliënt en naaste(n) te kijken wat voor iemand de beste opties zijn. Dingen die je kunt overwegen zijn:

  • Medicatie
  • Voedingssuplementen
  • Antibiotica
  • Aangepast dieet
  • Vezels of vezelsupplementen
  • Probiotica
  • Ontspanning

Wil je meer weten over PDS, andere darmklachten bij ouderen en de mogelijke rol die probiotica kan spelen in het oplossen daarvan? Eerder schreven we een blog over waarom ouderen zo vaak darmklachten hebben en welke klachten veel voorkomen.