Laatst gaf ik een lezing aan boeren in Uithoorn, die werken veelal in kassen met bestrijdingsmiddelen. Een aanzienlijk deel bleek hersenletsel te hebben opgelopen, waarbij het regelmatig inademen van deze bestrijdingsmiddelen een rol kan spelen. In NRC stond een verhaal over binnenvaartschippers die olie vervoeren en daarna hun ruim schoonmaken. Zij klaagden over hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, moeite met nadenken. Ook hier speelt mogelijk mee dat de giftige dampen die in het ruim hangen, invloed hebben op het brein.

Ook verschijnt er de laatste tijd veel wetenschappelijk onderzoek naar sports-related concussions. Hersenletsel komt veel voor bij American Football spelers en ook bijvoorbeeld het koppen in voetbal lijkt voor hersenschade te kunnen zorgen.

Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH): een serieus probleem

Zo bekeken is het niet gek dat er enorme aantallen mensen rondlopen met Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH). In Nederland gaat het naar schatting om zo’n 650 duizend mensen met NAH en elk jaar krijgen ongeveer 140.000 ‘nieuwe’ mensen met een vorm van hersenletsel te maken. 40.000 daarvan houden er serieuze, blijvende gevolgen aan over.

De oorzaak is in de meeste gevallen traumatisch, denk bijvoorbeeld aan verkeersongelukken. En dan heb je nog de CVA’s (beroertes): dat zijn er jaarlijks zo’n 46.000.

Hersenletsel is enorm ingrijpend. Mensen die ermee te maken krijgen, ervaren vaak een ‘breuk’ in hun leven. Er is een leven voor het hersenletsel, en erna. Dat is een belangrijk verschil met mensen met een aangeboren beperking en daarom wordt daar ook onderscheid tussen gemaakt.

Kenmerken van NAH

NAH kan zich op allerlei manieren uiten: op fysiek, cognitief en sociaal gebied en door middel van gedragsverandering. Specifieke, veelvoorkomende klachten zijn bijvoorbeeld overprikkeling, stemmingswisselingen, snel boos worden, communicatieproblemen, somberheid en vermoeidheid.

Een deel van de gevolgen wordt onzichtbaar genoemd, omdat je van de buitenkant niet kunt zien of iemand met NAH er last van heeft. Voorbeelden zijn overprikkeling, vermoeidheid of stemmingswisselingen. Een ander deel is wel zichtbaar, zoals fysieke problemen en komen vaker voor bij mensen met een ernstige vorm van NAH.

Verwerkingsproblematiek en inzichtproblemen

Mensen met NAH krijgen ook te maken met verwerkingsproblematiek. Ze moeten hun leven opnieuw gaan vormgeven, en in die nieuwe opbouw krijgen zij met allerlei problemen en uitdagingen te maken. Een gebrek aan ziekte-inzicht is daarvan een bekende én zeer veelvoorkomende.

Een groot deel van de mensen met NAH heeft niet door dat hersenletsel invloed heeft op hun functioneren. Ze kunnen en/of willen het niet zien. Dit wordt ook wel een gebrek aan ziekte-inzicht genoemd. De cijfers zijn overweldigend. Bij ontslag uit de revalidatie, heeft 97% van de mensen gebrek aan ziekte-inzicht. Met alle gevolgen van dien. Ik zal daarom binnenkort in een apart blog dieper ingaan op het probleem van ziekte-inzicht.

Webinar NAH

Werk je nu in de zorg voor- of ben je simpelweg geïnteresseerd in mensen met NAH? Wil je basiskennis opdoen over NAH, zoals de mogelijke oorzaken en gevolgen en informatie over inzichtproblemen? Kijk dan dit webinar terug. Daarin vertel ik uitgebreid over NAH, beantwoord ik vragen én geef ik een inleiding in het onderwerp inzichtproblemen.