Probleemgedrag, onbegrepen gedrag, signaalgedrag. Drie termen die regelmatig voorbijkomen in de zorg voor mensen met dementie.

Dat komt doordat deze mensen vaak niet meer in staat zijn om goed uit te leggen wat er aan de hand is. Het blijft onduidelijk. Zo zien we weleens dat iemand heeft overgegeven en tien minuten later zegt zich ‘kiplekker’ te voelen. Hetzelfde bij pijn. Het ene moment is het er wel, het andere moment niet.

Apathie

Zorgverleners weten dat het bij mensen met dementie daarom extra belangrijk is om goed te kijken naar hun gedrag. In veel verzorgingshuizen zijn er zelfs speciale ‘commissies onbegrepen gedrag’. Er wordt dus genoeg aandacht besteed aan het onderwerp. Toch komt het bij apathisch gedrag, zoals slapen of staren, nog te vaak voor dat we er niets mee doen. En daar wil ik het even over hebben.

We zien apathisch gedrag vaak als teken dat iemand behoefte heeft aan rust, terwijl het er juist op kan duiden dat iemand geen activiteiten kan bedenken. Een lege tafel biedt ook geen aanleiding om iets te gaan doen. We zouden ons daarom veel meer mogen richten op het verleiden van mensen tot activiteiten.

De kunst van de verleiding

Leg eens een opengeslagen tijdschrift, een puzzel of wat sorteerwerk op een tafel en je zult zien: mensen pakken het op. Als je iemand vraagt: ‘wilt u aardappels schillen’, dan is de kans groot dat je als antwoord krijgt ‘nee, dat heb ik al genoeg gedaan in mijn leven’. Maar ga je naast iemand zitten met een bak aardappels, begin je met schillen en leg je een extra mesje op tafel, dan zullen veel mensen je automatisch gaan helpen.

Realiseer je dat een strak opgeruimd huis of afdeling niet echt uitnodigt tot actie. Af en toe een beetje rommel, kruimels en wanorde zorgt voor meer activiteit en beweging. Er is altijd wel een bewoner die van opruimen houdt.

Meer beweging

Meer actie is meer beweging, en dat is essentieel om te voorkomen dat mensen in een rolstoel belanden. Over bewegen vertel ik in mijn volgende column meer. Voor nu wil ik afsluiten met een uitdaging: doe bij een aantal bewoners (natuurlijk in overleg met hen) eens een stappenteller om, en kijk hoeveel stappen jouw bewoners zetten per dag. Valt het mee, of valt het tegen?

mail@francienvandeven.nl