Niet eerder groeide het aantal zzp’ers zo hard als het afgelopen jaar. Volgens cijfers van de Kamer van Koophandel waren er op 1 januari 2022 168.439 zelfstandigen in de zorg actief. Dat zijn er 16.844 (11 procent) meer dan een jaar eerder.

Niet iedereen in de zorg is blij met die trend. Bij sommige organisaties wordt geklaagd over de stijgende kosten door alle zzp’ers en uitzendbureaus, die vaak bemiddelen voor zzp’ers en daarnaast flexibel personeel leveren. Voormalig zorgminister Hugo de Jonge gaf in 2020 aan dat het kabinet het aantal flexwerkers in de zorg terug wil dringen. De vele uitzendkrachten, gedetacheerden en zzp’ers zouden de continuïteit en kwaliteit ondermijnen.

Enrike Rutten is bekend met de kritieken. Ze is sinds 2019 directeur van HappyNurse. Het uitzendbureau biedt verpleegkundigen en verzorgenden de kans om zelf te bepalen waar en wanneer ze willen werken en in welke vorm ze dat doen: in (vaste) loondienst of als zzp’er. HappyNurse heeft inmiddels 30 vestigingen in Nederland.

Wat doen jullie goed?
Rutten: “Zorgprofessionals kunnen bij ons werken in de vorm die op dat moment bij hun leven past. Alles is mogelijk, zolang het papierwerk maar goed geregeld is. Het uitgangspunt is dat de zorgverlener blij is en zich goed voelt. Een Happy Nurse is namelijk van toegevoegde waarde voor de zorg. Daarnaast is het een hele bewuste keuze om niet een compleet digitaal platform te zijn. Door onze vestigingen houden we met al onze zorgverleners persoonlijk contact en kunnen zij altijd binnenlopen als ze vragen hebben.”

Wat vinden zorgverleners belangrijk, merken jullie?
“Het is niet ‘one size fits all’. Er zijn grofweg drie dingen. Ten eerste waardering. Wij belonen mensen op een eerlijke manier. Waar zorgorganisaties nog weleens terughoudend zijn en de cao defensief naleven, doen wij dat soms opportunistischer als daar ruimte voor is. Het tweede is de eerdergenoemde eigen regie en eigen vorm. Ten slotte en dat vind ik enorm belangrijk, bieden we maatwerk wat betreft trainingen en opleidingen zodat iedereen zich kan ontwikkelen.”

Wat vind je van de kritiek op het groeiende aantal zzp’ers?
“Als er veel vraag is en jij past in een profiel, dan ben je waardevol. En dan kan je eisen stellen. Dat is marktwerking. Zo werkt het ook in de zorg. Je kunt wel boos worden op alle zzp’ers in de zorg, maar zolang zij goed verzekerd zijn en de risico’s kennen lijkt het mij geen gekke ontwikkeling.

“Ook omdat er qua personeelsbeleid nog veel onderontwikkeld is in de zorg. Ik hoor nog steeds verhalen van zorgprofessionals die niet goed worden behandeld bij organisaties. Dat er sprake is van een ouderwetse, hiërarchische cultuur. Ik heb hiervoor twintig jaar in het (internationale) bedrijfsleven gewerkt. Daar is al lang een cultuuromslag gemaakt. Je moet mensen een werkomgeving bieden die bij ze past. Luisteren naar hun wensen.”

Wat zouden zorgorganisaties anders moeten doen in jouw ogen?
“Volgens mij staat in een ideale organisatie de cliënt of patiënt centraal. Zorgverleners zijn vervolgens de belangrijkste voorwaarde om die zorgvraag te beantwoorden. Dus je moet ze binden en bieden wat ze belangrijk vinden.

“Ook kan de hele backoffice bij veel organisaties anders. Er worden enorme afdelingen opgetuigd voor HR, P&O, L&D en zelfs voor ‘Werkgeluk’. Stel nu dat er in de toekomst nog meer zzp’ers komen. Dan heb je al die afdelingen niet nodig. Als zorgorganisatie heb je dan minder kosten voor de backoffice en blijven er meer financiële middelen over voor de zorgverlener.”

Maar jullie verdienen ook geld aan de zorgverleners die via jullie werken. Wat is dan het verschil met de backoffice die geld kost?
“Ik zou daarom ook willen dat organisaties ons verantwoordelijk maken en KPI’s (variabelen om prestaties te analyseren, red.) geven. In de zorg wordt niet gekozen. Wat je ziet is dat er een manager flexbureau wordt aangesteld die contacten onderhoudt met alle uitzendbureaus met wie ze samenwerken. Het kost veel tijd en geld om dat te managen. Bovendien ben je duurder uit dan als je met twee of drie grote partijen samenwerkt en een vaste prijs afspreekt.”

Dit is wel preken voor eigen parochie.
“Ik wil niet met HappyNurse zo snel zo veel mogelijk geld verdienen. Ik heb liever lange termijn relaties en bied zorgverleners de mogelijkheden die bij ze passen, zodat ze in de zorg blijven en niet afhaken. Zo maken we de zorg duurzaam en toekomstbestendig. HappyNurse is er echt voor de zorg”