Wat maakt werken in de gehandicaptenzorg nu zo mooi? “Wat ik vaak terugkrijg van mijn studenten: het écht contact krijgen met mensen”, vertelt van Timmeren. “Daarom zeg ik ook altijd tegen studenten die het niet kennen: ga stage lopen in de gehandicaptenzorg. Je leert daar op een hele andere manier kijken naar- en communiceren met mensen.”

Unieke inzichten

Bepaalde kennis en vaardigheden kun je alleen maar opdoen in de gehandicaptenzorg, stelt Van Timmeren. “Je leert verder én klein te kijken. Zeker bij mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Signalen hoe het met iemand gaat en wat iemand wil, krijg je door te kijken naar specifiek gedrag. Als je alleen afgaat op wat iemand zegt, dan mis je een hoop. Wat je op die manier leert, daar heb je later in welk werkveld dan ook profijt van.”

De selectiedagen voor verpleegkundigen van de Hanzehogeschool in Groningen zijn net achter de rug. Van Timmeren zag weer veel studenten met dezelfde motivatie. “Ze willen mensen helpen en denken daarbij aan werken op de spoedeisende hulp, de ambulance of met kinderen. Daar is niets mis mee, hoor. Maar de ouderen- en gehandicaptenzorg zouden meer op de kaart moeten komen.”

Eerder kennismaken met de gehandicaptenzorg

Elk jaar ziet Van Timmeren honderden verpleegkundestudenten. Gelukkig zijn er altijd weer een aantal die uiteindelijk voor de gehandicaptenzorg kiezen. “Maar in de meeste gevallen komt dat doordat ze er toevallig mee in aanraking komen. We hebben bijvoorbeeld studenten die stage moeten lopen in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Daar balen ze dan in eerste instantie van. Maar als ze er eenmaal staan, blijken ze het onverwachts geweldig te vinden.”

Van Timmeren pleit daarom voor extra aandacht voor de gehandicaptenzorg. “Ik zie studenten voorbijkomen die er super goed bij zouden passen. Maar zelf maken ze zelden die keuze, vaak omdat ze er niet eens aan gedacht hebben. En onbekend maakt onbemind. Daarom zouden studenten in de eerste jaren al kennis moeten maken met de gehandicaptenzorg. Zodat ze bewust kunnen besluiten: ‘Hé, ik heb daar gekeken en het is misschien wel iets voor mij, of niet’.”

Gezamenlijk onderwijs voor mbo, hbo en masterstudenten

Zelf draagt Van Timmeren actief bij aan het aantrekkelijker maken van de sector voor studenten. Een mooi voorbeeld is het Comeniusproject: Keuzeonderwijs Healthy Ageing van mensen met een verstandelijke beperking. “Daarin krijgen mbo-, hbo- en wo-studenten gezamenlijk les en doen ze projecten. Dat is uniek in Nederland. We realiseerden ons dat het typisch is voor de gehandicaptenzorg dat er veel interprofessioneel wordt samengewerkt. Dus waarom bereiden we ze daar niet op voor?”

Het doel van het keuzeonderwijs – voor hbo- en wo-studenten is het een minor – is dat zorgprofessionals zich niet meer alleen op hun eigen gebied focussen, maar met elkaar om de tafel gaan om interprofessioneel plannen te maken voor iedere cliënt. De eerste lichting studenten is inmiddels klaar met de minor, en de reacties zijn precies waar Van Timmeren op hoopte. “Een wo-student komt met ideeën op basis van de theorie, maar dan zit er een mbo-studente met meer praktijkervaring die zegt: dat is helemaal niet uitvoerbaar, om die en die reden. Er was een mbo-studente die het mooi verwoordde. Ze zei: ‘Ik was gewend om te werken volgens het idee: als ik slikproblemen zie bij een cliënt, bijvoorbeeld, dan haal ik de logopediste of diëtiste erbij. Maar ik heb nu geleerd dat we ook kunnen voorkómen dat iemand slikproblemen krijgt, als we samen van tevoren een plan maken’.”

Gehandicaptenzorg in beweging

De gehandicaptenzorg is een zeer boeiende sector om in te werken, weet Van Timmeren. Ook omdat die enorm in beweging is. Ter illustratie: zelf promoveerde ze nog op ‘somatische gezondheidsproblemen bij volwassenen met zeer ernstige verstandelijke en motorische beperkingen’. Een zeer breed onderzoek, omdat er in die tijd nog zo weinig over bekend was, vertelt ze. “Dat onderzoek heeft specifieke gezondheidsproblemen aan het licht gebracht waar nu verder onderzoek naar wordt gedaan.”

Welke dat dan zijn? “Denk bijvoorbeeld aan obstipatie, epilepsie, slikproblemen, slaapapneu, reflux. In principe is dat overigens niets nieuws voor professionals in de praktijk. Die zeggen weleens: ‘Ja duh, dat wisten we al’. Maar het feit dat het nu geschreven staat, dat er onderzoek naar wordt gedaan, helpt ons vooruit. Er komen signaleringslijsten, gerichtere behandeling, noem maar op. Er gebeurt momenteel ontzettend veel in de sector.”

Dinette van Timmeren geeft op dinsdag 5 juli een workshop op het congres: Masterclass Gehandicaptenzorg. Daarin vertelt ze meer over lichamelijke gezondheidsproblemen bij mensen met (Z)EV(M)B en het belang van interprofessioneel leren samenwerken. Ook aanwezig zijn bij het congres? Meer informatie en tickets vind je hier.