Hoe ga je om met een cliënt die tijdens het wassen een erectie krijgt? Hoe reageer je als zorgverlener als een man zich uitkleedt en een roze string blijkt te dragen? En wat doe je als een kamer binnenkomt en de bewoner is aan het masturberen?

“In de zorg kan je best weleens in situaties belanden die ongemakkelijk voelen”, vertelt Marjolein. “Het is belangrijk om te weten hoe je daar professioneel mee omgaat. Het spel biedt ruimte om ervaringen te delen en leert jonge zorgverleners om te gaan met die ongemakkelijke situaties. Het wordt daarom veel gebruikt in zorgopleidingen. Ik hoor regelmatig dat jonge zorgverleners hier veel aan hebben. Tijdens een stage belanden ze voor het eerst in zulke situaties. Het is een opluchting als ze erachter komen dat ze niet de enige zijn die hiermee worstelen.”

Het idee voor het ‘Seks is meer… Ganzenbordspel’, zoals haar spel officieel heet, is ontstaan tijdens haar opleiding tot docent Gezondheidskunde en Huishoudkunde. In het laatste jaar leerde ze hoe ze seksuele voorlichting moet geven. Ze bedacht dat een bordspel een handig middel zou zijn om seksualiteit bespreekbaar te maken in de klas. Ze knutselde zelf iets in elkaar en verrijkte het spel vervolgens steeds met nieuwe vragen en onderdelen aan de hand van de ervaringen.

Met een grafisch ontwerpster maakte Marjolein de eerste twee versies van het seks ganzenbordspel: één voor de leeftijdsgroep 12-15 jaar en één voor 15 jaar en ouder. Ze heeft bewust meerdere versies gemaakt, gebaseerd op leeftijd. De bordspellen worden steeds wat verder uitgebouwd naarmate de kinderen ouder worden. “Ik vind dat je zo jong mogelijk moet starten met seksuele voorlichting, om jongeren te leren wat het is en hoe je grenzen stelt.”

Bij de ontwikkeling van de vragen en thema’s in het spel zijn onder anderen meerdere seksuologen betrokken. “Wanneer je leert om open te praten over seks, wordt het ook makkelijker om problemen te delen”, vertelt Marjolein. “Veel mensen hebben dat niet geleerd, waardoor het al snel een taboe is. In de zorgopleidingen leren jongeren nu om serieus te blijven als het over seksualiteit gaat.”

Na de eerste versies voor in het onderwijs ontwikkelde ze daarom ook speciale edities voor de gehandicapten- en ouderenzorg. In de ouderenzorg wordt het spel gespeeld door de zorgverleners en draait het om ‘regenboogouderen’. Het blijkt namelijk dat veel LHBTI+-ouderen terug de kast in kruipen op het moment dat ze in een verpleeghuis gaan wonen.

“In het bordspel zitten denk- en casuïstiekvragen, waardoor zorgverleners leren omgaan met verschillende situaties. Zo kunnen ze ouderen beter op hun gemak stellen, zodat zij helemaal zichzelf kunnen zijn. Door traditionele denkbeelden over partners en relaties bij zowel zorgverleners als medebewoners ontstaat er een sfeer die regenboogouderen terug in de kast duwt.”

In de gehandicaptenzorg is het spel juist een middel om cliënten zelf meer te leren over seksualiteit. Het spel kan gespeeld worden door begeleiders met hun cliënten en door ouders met hun zoon of dochter. “Elke keer leren de cliënten een beetje meer over allerlei onderwerpen rondom seksualiteit. Door het thema in kleine stukjes te hakken en de onderwerpen langzaam uit te breiden, wordt het makkelijker voor mensen met een verstandelijke beperking om erover te praten en er iets over te leren.”

Dat er een grote behoefte is bij meerdere doelgroepen aan een spel om seksualiteit bespreekbaar te maken, blijkt wel uit het succes van het ganzenbordspel van Marjolein. De eerste duizend exemplaren zijn inmiddels verkocht en zelfs uit het buitenland komen bestellingen.

“Ik ontvang veel positieve reacties van klanten. Leerlingen hebben echt plezier in het spelen van spel en zelfs de meest hectische klassen raken erdoor geboeid. Sommige docenten hebben zelfs vier spellen, zodat de hele klas tegelijkertijd kan spelen. Dat is natuurlijk heel erg leuk en mooi om te horen.”

Wil je meer weten over het seks ganzenbordspel? Kijk dan op www.olein.nl.