“In de eerste scene gaan we sowieso de boel laten escaleren. Zo zorgen we ervoor dat het publiek zich wel moet bemoeien met de dingen die op het podium gebeuren. Het is de bedoeling dat zij uiteindelijk vanuit hun vakinhoudelijke kennis en ervaring de problemen die wij schetsen, aanpakken.”

Enny Keiren van het Toetstheater lacht als ze het vertelt. Het is volgens haar de beste manier om zorgmedewerkers uit hun comfortzone te halen. Prikkelen met praktijkproblemen in herkenbare scènes en vervolgens vragen hoe het wél moet. Om vervolgens ‘schadevrij’ te experimenteren met de uitkomsten van het publiek.

Toetstheater: een soort onderwijs

Het Toetstheater is niet zomaar theater, aldus Enny. Ze leidt de discussies rondom de voorstellingen. “Het is een soort onderwijs. Ons theater leert je om meer ruimte te geven aan reflectie. We laten in onze scènes bijvoorbeeld zien wat er gebeurt als je je alleen maar aan protocollen houdt en niet bezig bent met ethiek. Zo wordt er soms letterlijk een spiegel voor gehouden.”

Deze manier van interactief leren via theater is gebaseerd op het ‘forumtheater’ van de Braziliaan Augusto Boal, vertelt Enny. “Hij ontwikkelde het theater van de onderdrukten, dat op deze manier het bewustzijn van de armen in Rio de Janeiro naar boven moest brengen.”

Specifieke situaties in de zorg

Bewustzijn creëren is wat het Toetstheater dus ook doet. Alleen dan over specifieke situaties in de zorg. Zoals bewustzijn over bepaalde protocollen of werkafspraken versus de menselijke realiteit. Over hoe een patiënt zich moet voelen tijdens een intake, bijvoorbeeld.

Enny: “Hierin vinden we het wel belangrijk dat we een situatie met humor benaderen. Dus dat we bijvoorbeeld een integer intake-gesprek volledig laten escaleren met opmerkingen die onhandig zijn en niet goed uitpakken, maar soms ook in het echt worden gemaakt. Zodat het wel een aanleiding biedt voor de mensen die kijken om uit te leggen hoe het bijvoorbeeld bij hun bedrijf gaat. Er is ruimte om eigen frustraties te uiten en om met oplossingen te komen. Om zo uiteindelijk samen, na een paar keer vallen en opstaan, tot een bevredigend einde te komen.”

Gedragslijn

Enny vertelt dat uit de verschillende oplossingen die door het publiek worden gegeven tijdens een voorstelling, een begin van een gedragslijn kan ontstaan bij dilemma’s in de zorgpraktijk. Al is uiteraard niet voor iedere situatie zomaar een oplossing te vinden. “Ons doel is dat de mensen die naar ons theater komen in ieder geval met handvatten en nieuwe inspiratie teruggaan naar het eigen bedrijf. En zo uiteindelijk iets kunnen veranderen.”

Het Toetstheater staat op 30 mei op het congres 69 tinten grijs en zoomt die dag in op gesprekken over intimiteit en seksualiteit in, bijvoorbeeld, verpleeghuizen. Een van de vragen die ze bespreken is of dat soort gesprekken niet bij de intake moeten worden gehouden.

Ongewenste aanrakingen

Ook willen ze een sketch maken over ongewenste aanrakingen en hoe daarmee om te gaan als zorgmedewerker én als zorginstelling. “We proberen dit vanuit ethische reflectie te doen en we hopen dat meerdere mensen uit de zaal een ervaring willen delen. Ik denk dat iedereen wel een keer iets heeft meegemaakt wat ongemakkelijk voelde. Ik hoop dat het publiek van elkaars ervaringen kan leren en dat mensen elkaar kunnen helpen om er goed mee om te gaan.”

Het Toetstheater komt op 30 mei met drie acteurs: Ans Kortekaas, Nicolien Opdam en Sander Meijer. Enny is die dag discussieleider. De drie acteurs hebben ook ervaring in de zorg en weten welke grenzen ze in hun sketches kunnen opzoeken om het publiek te prikkelen. Aan Enny de taak om vanuit de sketches het publiek te betrekken en samen naar oplossingen te zoeken.

Op 30 mei geeft het Toetstheater een voorstelling op het congrees 69 Tinten Grijs. Klik hier voor meer informatie over het congres en tickets.