Helaas is voor veel zorgverleners de Wet zorg en dwang (Wzd) een moeilijk onderwerp. Er wordt vooral gekeken naar de extra last en administratie die erbij komt kijken. Ik vind het jammer dat we soms niet verder kijken dan dat.

De wet zorgt vooral dat je de belangen van de mens goed in het vizier krijgt en deze meeneemt in de afwegingen die je maakt. Dat verdient ieder mens en misschien wel vooral mensen die afhankelijk zijn van zorg.

In feite beschrijft de Wzd mooi hoe je het proces moet laten verlopen. Natuurlijk kost dat tijd, terwijl we soms een snelle oplossing willen. Maar soms moeten we in de zorg wat vaker stilstaan om echt goed te kijken. Dat sluit aan bij het boek Door stil te staan kom je verder van Geert Bettinger — een aanrader als je meer wil leren over omgaan met onbegrepen gedrag.

Wat voor mooie resultaten dat kan opleveren, werd mij onlangs duidelijk op een congres. Daar hoorde ik over een man met dementie, die regelmatig zijn inco aan het uitpluizen was. De eerste oplossing kwam snel: een plukpak. Een ingrijpende manier om te zorgen dat iemand niet bij zijn inco/lijf kan komen.

Maar gelukkig werd er verder nagedacht en onderzocht. Toen bleek dat hij dit niet elke nacht deed. Na verder onderzoek ontdekten ze wat het verschil maakte: het lag eraan of zijn geslachtsdeel links of rechts lag. Ik was echt verrast toen ik dat hoorde. Zelf had ik niet kunnen bedenken dat dit zo belangrijk kon zijn.

Op een verjaardag heb ik daarom de aanwezige mannen gevraagd of het voor hen belangrijk is of het geslachtsdeel links of rechts ligt. Ruim 50% beantwoordde die vraag met ja. En ze vertelde ook dat ze gek zouden worden als ze ‘hem’ niet op de juiste kant zouden kunnen leggen!

Voor mij was het echt een openbaring. Ik bedacht hoe het zou zijn om als man terecht te komen in een wereld met vooral vrouwen, die hiervan geen idee hebben, en hoe goed het is dat de Wet zorg er dwang er is.

Het laat zien dat we altijd moeten blijven zoeken naar antwoorden. We weten niet, wat we niet weten. Daarom is mijn oproep: omarm de wet en blijf nieuwsgierig. Als je zorgt voor mensen, moet je een beetje houden van puzzelen. Sommige vraagstukken zijn makkelijk, denk aan een puzzeltje van 10 stukjes met een voorbeeld. Sommige vraagstukken zijn moeilijk, zoals een puzzel van 1000 stukjes, zonder voorbeeld en ontbrekende stukjes. Maar wij zijn het mensen verschuldigd om hun signalen niet te negeren maar te blijven puzzelen.