De slechte mondhygiëne bij ouderen kan ontstaan door een combinatie van medicijnen of soms zelfs alleen al door antibiotica. De mond wordt daardoor droger, omdat er minder speeksel wordt aangemaakt en dat heeft directe gevolgen op het gebit, het tandvlees en de mondhygiëne.

Droge mond veroorzaakt problemen

Door een droge mond wordt het gebit minder goed beschermd tegen gaatjes aangezien in speeksel ook goede bacteriën zitten. Bovendien kan het tandvlees gaan irriteren of ontsteken. En de tong kan verkleuren en zelfs zwart worden, doordat er minder bacteriën en vocht zijn die de mond schoon houden.

Al met al zorgt het voor vervelende luchtjes, een onsmakelijk aangezicht en vooral voor pijn en een onprettig gevoel bij ouderen. Die pijn kan er ook nog eens voor zorgen dat een oudere minder eet en afvalt, met alle mogelijke gevolgen van dien.

Mondhygiëniste Mariëtte Lokken geeft daarom 6 tips hoe je als zorgverlener de mondhygiëne bij ouderen kunt verbeteren en andere problemen voorkomt. “Als er iets mis is met de mond, straalt dat uit naar de rest van het lichaam.”

6 tips om mondhygiëne bij ouderen te verbeteren

  1. Splits douchen en tandenpoetsen op

Mariëtte snapt dat douchen een hele opgave kan zijn voor ouderen. Daarna ook nog tandenpoetsen is wellicht te veel gevraagd. “Splits daarom deze twee dingen op”, zegt zij. “Doe het bijvoorbeeld een uur na het douchen. Wellicht is er dan ook weer iets gegeten en is iemand weer bijgekomen van alle andere handelingen.”

  1. Maak er een fijn moment van

“Ik snap dat een dag van een zorgverlener ontzettend vol zit en dat er vaak niet veel tijd over is om rustig te zitten voor het tandenpoetsen. Toch zou ik adviseren er een gezellig moment van te maken. De mond is een ontzettend intiem lichaamsdeel. Het is fijn als daar even extra tijd in gestoken wordt en voorzichtig mee wordt omgegaan. Mensen kunnen zelf al zenuwachtig zijn voor het verzorgen van het gebit, misschien juist omdat het pijnlijk is. Als er dan haast achter lijkt te zitten of er is even geen geduld, dan voelt zo’n persoon dat ook.”

  1. Driekopstandenborstel

Stel dat er toch niet genoeg tijd is, dan bestaat er zoiets als een driekopstandenborstel. Volgens Mariëtte is dat dé manier om ‘snel’ de tanden te poetsen. “De driekopstandenborstel komt op drie plekken tegelijk. De mond wordt dan, ondanks dat het snel werk is, toch schoon. Juist omdat de belangrijkste dingen geraakt worden. Onder, boven en kiezen neem je in één handbeweging mee.”

  1. Dentaswabs

Een andere tool die Mariëtte aanraadt om de mondhygiëne bij ouderen te verbeteren is de dentaswab. Dit is een sponsje op een stokje, waarmee de mondholte ook schoongemaakt kan worden. Het sponsje kun je langs de tanden halen en door de ribbeltjes die erop zitten kun je er ook de tong mee schoon maken. Het zorgt voor een schoon en fris gevoel bij de oudere. En door het sponsje beschadig je minder snel pijnlijke plekken in de mond.

  1. Witte jas en lampje

Het valt Mariëtte op als zij zelf met haar witte jas de mond van mensen in het verpleeghuis checkt, mensen haar vertrouwen en minder tegenstribbelen als ze wellicht bij een zorgverlener zouden doen. “Misschien is het een idee om zelf een witte jas aan te doen en een lampje mee te nemen. Bij sommige ouderen, met dementie bijvoorbeeld, kan dit net een beetje extra vertrouwen scheppen.”

  1. Praat erover

De laatste belangrijke tip voor betere mondhygiëne bij ouderen van Mariëtte is: praat erover. “Als je merkt dat iemand getriggerd is door het tandenpoetsen, vraag dan hoe dat komt. En wat jij als zorgverlener de volgende keer anders kunt doen. Het geeft de oudere de ruimte om in een vertrouwde omgeving eerlijk te zijn. En wellicht is het iets heel kleins waar je zonder moeite iets aan kunt doen. Daarnaast versterkt het de vertrouwensband.”

Meer weten over mondhygiëne bij ouderen? Mariëtte Lokken heeft een webinar gegeven over mondhygiëne bij ouderen, die hier terug te kijken is als video. Daarnaast spreekt ze op de Masterclass Ouderenzorg op 9 maart.